تولد روزنامه اطلاعات
(براي شرق)
روزنامه اطلاعات عصر روز يكشنبه 19 تير 1305 (هفتاد و هشت سال پيش) در تهران پا به عرصه وجود گذاشت. شوراي عالي معارف پانزدهم تيرماه همان سال امتياز اين روزنامه را به مديريت عباس مسعودي صادر كرده بود. مسعودي در آن هنگام عضو «مركز اطلاعات ايران» بود و در نخستين شماره روزنامه نيز نام همين مركز به عنوان ناشر آمده است. تشكيل اين مركز تلاشي ناكام براي ايجاد يك خبرگزاري بين‌المللي بود و انتشار روزنامه اطلاعات در واقع كوششي براي فراموش كردن شكست در رسيدن به اين هدف تلقي مي‌شد. دست‌اندركاران آن‌روز مركز اطلاعات ايران، خود نمي‌دانستند با اين تصميم ماندگارترين نشريه ايراني را بنيان مي‌گذارند.
به‌جاي خبرگزاري
نخستين شماره اطلاعات در يك ورق بزرگ (دو صفحه) توسط چاپخانه روشنايي و در 500 نسخه به چاپ رسيد و هدف انتشار آن در سرمقاله چنين توضيح داده شد: «شايد هنوز عده كثيري از افراد اهالي تهران و به خصوص نقاط دوردست مملكت يافت شوند كه اساساً اسم مركز اطلاعات را نشنيده و يا اگر شنيده‌اند در صدد بر نيامده باشند كه از كار و طرز جريان و تشكيلات آن مطلع شده و در نتيجه بدانند كه اين اداره كارش چه و منظور و مقصودش چه و خاصيت آن چيست؟... اين اداره در ماه اسد 1302 كه تا كنون سه سال كامل است، تأسيس گرديده و در قدم اول مبادرت به جمع‌آوري و تمركز اخبار نقاط داخلي مملكت و اطلاعات خارجي نمود و در اين مدت توانسته است خدمات خود را به عالم مطبوعات انجام دهد. ما انتظار داشتيم كه اين مركز هم مثل آژانس آناطولي مركز نشر اخبار بشود و باب مخابرات را با عالم مفتوح نمايد ولي اين موفقيت حاصل نشد ولي باز نبايد مأيوس شد. كاركنان اين اداره در دومين قدم براي پيشرفت و توسعه مؤسسه اطلاعات، به اتكاء توجه و علاقه عموم هموطنان، مبادرت به نشر روزنامه به نام اطلاعات خواهند كرد... اين روزنامه به طور مرتب يوميه انتشار خواهد يافت و حاوي اخبار و حوادث كليه نقاط ايران و تفصيل پاره‌اي حوادث دنيا و اخبار خارجه و بعضي مطالب سودمند مي‌باشد.» («تاريخ جرايد و مجلات ايران» محمد صدر هاشمي)
در نخستين شماره اطلاعات، گزارشي از مراسم گشايش مجلس شوراي ملي، مذاكرات نخستين جلسه مجلس و چند مقاله و خبر ديگر ديده مي‌شد. شماره بعدي نشريه، يك‌ماه بعد انتشار يافت و كاركنان مؤسسه در اين مدت در تدارك انتشار روزانه آن بودند. روزنامه اطلاعات از شماره دوم، انتشار روزانه خود را آغاز كرد.
دفتر روزنامه اطلاعات به هنگام آغاز انتشار، در كوچه وثوق خيابان لاله‌زار واقع بود كه بعداً به خيابان خيام انتقال يافت. بهاي تك‌فروشي روزنامه 4 شاهي تعيين شده بود. اكثر قريب به اتفاق منابعي كه تاريخ مطبوعات يا وضعيت مطبوعات دوره رضاشاه يا تاريخچه روزنامه اطلاعات را بررسي كرده‌اند، بر علاقه و شور كم نظير عباس مسعودي (مدير نشريه) براي حفظ و گسترش روزنامه اطلاعات تأكيد كرده‌اند و تلاش او را مسبب تداوم انتشار روزنامه و موفقيت‌هاي بعدي مي‌دانند. اطلاعات اولين روزنامه‌اي بود كه عصرها منتشر مي‌شد و تنوع و تازگي اخبار و شيوه پردازش آنها باعث شد به سرعت مورد توجه مردم قرار گيرد.
روزنامه‌نگار سياستمدار
مسعودي خود در انتخاب و تنظيم اخبار نقش داشت. به طوري كه پسرش فرهاد (مدير مؤسسه، پس از مرگ پدر) در كتاب «پيروزي لبخند» شرح داده است، مثلاً يك روز صبح زود كه مسعودي به دفتر روزنامه مي‌رفت، اتومبيل رضاشاه را در ميدان توپخانه ديد و متوجه شد كه شاه قصد بازديد سرزده از وزارت‌خانه‌هاي عدليه، فوائد عامه و ماليه را دارد. بنابراين او را زير نظر گرفت و در شماره آن روز اطلاعات، گزارشي از اين اقدام شاه به چاپ رساند كه بسيار مورد توجه قرار گرفت. در بخشي از اين گزارش آمده بود: «امروز اعليحضرت براي سركشي و تفتيش شخصاً در وزارتخانه‌ها حضور يافتند... چند دقيقه قبل از ساعت 7 (پنج به ظهر) اتومبيل اعليحضرت در خيابان باب همايون، نزديك وزارت فوائد عامه توقف كرد، اعليحضرت پياده شده وارد وزارتخانه شدند. فقط يك پيشخدمت مخصوص در التزام ركاب همايوني بود. درب وزارتخانه هنوز گشوده نشده و نيم باز بود. هيچ يك از اعضاي وزارتخانه حاضر نبودند، فقط سرايدار و چند نفر مستخدم به جارو و تميز كردن اطاق‌ها اشتغال داشتند.» (نقل شده در «بازيگران عصر پهلوي» محمود طلوعي) شم ژورناليستي و شيوه جذاب گزارشگري مسعودي كه اساس سبك روزنامه‌نگاري اطلاعات را در آن دوره تشكيل مي‌داد، در اين گزارش به روشني پيداست.
مسعودي با اعمال نظارت دقيق بر مخارج روزنامه و صرفه‌جويي توانست روزنامه را توسعه دهد و در سال 1306 نخستين دستگاه گراور سازي را وارد ايران كند. تعداد صفحات روزنامه ابتدا به هشت و سپس دوازده رسيد و در سال 1317 بيش از يازده‌هزار تيراژ داشت.
در اين هنگام عباس مسعودي ديگر فقط يك روزنامه‌نگار نبود. او در سال 1314 و براي دوره دهم مجلس شوراي ملي به نمايندگي انتخاب شد. همچنبن او به همراه رضاشاه به تركيه رفت و وليعهد را در سفر به مصر (براي ازدواج با شاهزاده فوزيه) همراهي كرد. پس از كناره‌گيري رضاشاه نيز مسعودي در مجلس حضور داشت. او در مجلس چهاردهم عضو فراكسيون مستقل بود و در سال 1325 به هيأت رهبري حزب دمكرات قوام وارد شد. او در مجلس پانزدهم نيز عضو فراكسيون اين حزب بود. پس از آن و با تأسيس مجلس سنا، مسعودي نيز به اين مجلس راه يافت. او تا دوره چهارم سناتور انتخابي و در دوره‌هاي پنجم و ششم سناتور انتصابي بود. مسعودي روز 27 خرداد 1353 در دفتر كارش در روزنامه اطلاعات سكته كرد و در 73 سالگي درگذشت. روزنامه اطلاعات در آن روز در آستانه 48 سالگي قرار داشت.
0 نظر:
ارسال یک نظر
اشتراک در نظرات پیام [Atom]
<< صفحهٔ اصلی